آیا گارداسیل بعد از ابتلا باعث ایمنی می‌شود؟

گارداسیل بعد از ابتلا، یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در حوزه واکسن‌های HPV است که توجه بسیاری از بیماران و پزشکان را به خود جلب کرده است. واکسن گارداسیل که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده، در ابتدا با هدف پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) طراحی شد. اما سؤال مهمی

گارداسیل بعد از ابتلا، یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در حوزه واکسن‌های HPV است که توجه بسیاری از بیماران و پزشکان را به خود جلب کرده است. واکسن گارداسیل که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده، در ابتدا با هدف پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) طراحی شد. اما سؤال مهمی که ذهن بسیاری را درگیر کرده این است که آیا تزریق گارداسیل بعد از ابتلا به HPV نیز می‌تواند اثر حفاظتی داشته باشد یا خیر؟

بر اساس گزارش CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها)، حدود 80 درصد افراد فعال جنسی در طول زندگی خود حداقل به یکی از انواع ویروس HPV آلوده می‌شوند. از میان بیش از 100 نوع شناخته‌شده این ویروس، حداقل 14 نوع به عنوان پرخطر شناخته می‌شوند که می‌توانند منجر به سرطان‌هایی مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، گلو، واژن و آلت تناسلی شوند.

واکسن گارداسیل 9، که نسل جدید این واکسن محسوب می‌شود، از 9 نوع مختلف HPV (شامل 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52 و 58) محافظت می‌کند. این واکسن می‌تواند تا 90 درصد از موارد سرطان دهانه رحم و 90 درصد از زگیل‌های تناسلی ناشی از HPV را پیشگیری کند.

اما آنچه اهمیت دارد، بررسی اثرگذاری این واکسن پس از آلوده شدن به یکی از انواع ویروس است. با توجه به قیمت واکسن گارداسیل آیا هنوز هم تزریق آن می‌تواند سودمند باشد؟ آیا واکنش ایمنی بدن در این مرحله همچنان فعال خواهد بود؟

گارداسیل چیست و چه ویروس‌هایی را پوشش می‌دهد؟

واکسن گارداسیل (به انگلیسی Gardasil Vaccine) یکی از انواع واکسن HPV است که از مؤثرترین روش‌ها برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی در آقایان و خانم‌ها به حساب می‌آید. تزریق واکسن گارداسیل امکان ابتلا به زگیل تناسلی در بدن را کاهش می‌دهد و در نتیجه ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آن مانند سرطان دهانه رحم و سرطان مقعد به مقدار چشم‌گیری کاهش می‌یابند.

واکسن گارداسیل یکی از مؤثرترین واکسن‌های شناخته‌شده برای پیشگیری از عفونت‌های ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این واکسن توسط شرکت Merck تولید شده و نخستین بار در سال ۲۰۰۶ تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرد. گارداسیل در دو نوع اصلی عرضه شده است: گارداسیل ۴ ظرفیتی و گارداسیل ۹ ظرفیتی.

نسخه‌ی ابتدایی این واکسن (Gardasil quadrivalent) از بدن در برابر چهار نوع ویروس HPV محافظت می‌کند:

نوع 6 و 11: که عامل بیش از ۹۰٪ از زگیل‌های تناسلی هستند.

نوع 16 و 18: که در مجموع عامل حدود ۷۰٪ از موارد سرطان دهانه رحم در زنان می‌باشند.

اما نسخه‌ی جدیدتر این واکسن یعنی Gardasil 9، دامنه‌ی محافظت را گسترده‌تر کرده و در برابر ۹ نوع HPV ایمنی ایجاد می‌کند. این انواع شامل HPV نوع 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52 و 58 هستند. این ۹ نوع در مجموع عامل ایجاد نزدیک به ۹۰٪ سرطان‌های دهانه رحم و درصد قابل توجهی از سایر سرطان‌های مرتبط با HPV مانند سرطان واژن، مقعد، دهان و حلق، و آلت تناسلی محسوب می‌شوند.

از آنجا که ویروس HPV از طریق تماس پوستی و جنسی منتقل می‌شود، پیشگیری از ابتلا به آن اهمیت زیادی دارد. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت (WHO)، واکسن گارداسیل در حال حاضر در بیش از ۱۰۰ کشور جهان در برنامه‌های ملی واکسیناسیون گنجانده شده است و یکی از مهم‌ترین ابزارهای جهانی برای پیشگیری از سرطان‌های مرتبط با HPV به شمار می‌آید.

واکسن گارداسیل قبل از ابتلا: چرا تزریق پیشگیرانه توصیه می‌شود؟

تزریق واکسن گارداسیل قبل از ابتلا به ویروس HPV یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر این ویروس است. دلیل اصلی توصیه سازمان‌های بهداشتی بین‌المللی مانند CDC و WHO به واکسیناسیون در سنین پایین، این است که سیستم ایمنی بدن پیش از مواجهه با ویروس، فرصت دارد پاسخ محافظتی قوی‌تری ایجاد کند. تحقیقات نشان داده‌اند که اگر واکسن گارداسیل قبل از ابتلا تزریق شود، می‌تواند تا ۹۰٪ از موارد ابتلا به سرطان دهانه رحم و سایر بیماری‌های مرتبط با HPV را کاهش دهد.

بهترین زمان برای تزریق واکسن گارداسیل قبل از شروع فعالیت جنسی است. به همین دلیل، توصیه می‌شود دختران و پسران در سنین ۹ تا ۱۴ سالگی این واکسن را دریافت کنند. در این بازه سنی، پاسخ ایمنی بدن قوی‌تر بوده و تنها به دو دوز واکسن نیاز است. پس از سن ۱۵ سالگی، تزریق باید در سه دوز انجام شود.

تأکید بر تزریق گارداسیل قبل از ابتلا نه تنها نقش پیشگیرانه دارد، بلکه در درازمدت باعث کاهش بار بیماری، هزینه‌های درمانی و اضطراب ناشی از ابتلا به ویروس HPV می‌شود.

آیا تزریق گارداسیل بعد از ابتلا به HPV مفید است؟ فواید واکسن گارداسیل بعد از ابتلا

یکی از پرسش‌های رایج در حوزه سلامت این است که آیا تزریق گارداسیل بعد از ابتلا به HPV همچنان می‌تواند مفید باشد یا خیر. بسیاری تصور می‌کنند که اگر فردی قبلاً به یکی از انواع ویروس HPV مبتلا شده باشد، دیگر واکسن اثربخشی نخواهد داشت. اما بررسی‌های علمی و شواهد بالینی نشان می‌دهد که پاسخ این سوال کاملاً وابسته به نوع ویروس، وضعیت ایمنی بدن فرد و هدف از واکسیناسیون است.

طبق نتایج مطالعات، واکسن گارداسیل در صورتی که پس از ابتلا به یکی از انواع HPV تزریق شود، نمی‌تواند ویروس فعال موجود را از بدن پاک کند. به‌عبارت دیگر، گارداسیل درمان‌کننده نیست. اما نکته مهم اینجاست که اگر فرد هنوز به سایر انواع HPV تحت پوشش واکسن مبتلا نشده باشد، تزریق واکسن می‌تواند از ابتلا به آن‌ها در آینده جلوگیری کند.

همچنین مطالعات نشان داده‌اند که در افرادی که تحت درمان ضایعات پیش‌سرطانی (مانند CIN) قرار گرفته‌اند، تزریق واکسن گارداسیل بعد از درمان می‌تواند احتمال عود ضایعات را تا 60 درصد کاهش دهد. این یافته به‌ویژه برای زنانی که سابقه HPV نوع پرخطر دارند بسیار امیدوارکننده است.

در تحقیق دیگری که در سال 2020 در نشریه Gynecologic Oncology منتشر شد، مشخص شد زنانی که پس از برداشتن ضایعات دهانه رحم واکسینه شده‌اند، احتمال عود مجدد بیماری در آن‌ها به شکل چشمگیری کاهش یافته است.

بنابراین، هرچند واکسن گارداسیل نمی‌تواند عفونت فعال را درمان کند، اما فواید قابل‌توجهی برای جلوگیری از ابتلای مجدد یا عفونت با سایر انواع HPV دارد.

واکسن گارداسیل پس از درمان ضایعات HPV چه تأثیری دارد؟

یکی از مهم‌ترین کاربردهای واکسن گارداسیل پس از درمان ضایعات HPV، پیشگیری از عود مجدد زگیل‌های تناسلی یا ضایعات پیش‌سرطانی دهانه رحم (CIN) است. اگرچه گارداسیل درمانگر عفونت فعال نیست، اما شواهد علمی نشان می‌دهد که تزریق آن بعد از درمان، می‌تواند نقش چشمگیری در کاهش عود بیماری‌ها داشته باشد.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ در نشریه معتبر The Lancet Oncology منتشر شد، نشان داد زنانی که پس از درمان ضایعات CIN (درجات 1، 2 یا 3) واکسن گارداسیل دریافت کرده‌اند، نسبت به زنانی که واکسن نزده بودند، تا ۶۵٪ کمتر دچار عود ضایعات شدند. در این مطالعه بیش از ۱۷۰۰ زن شرکت داشتند و پیگیری‌ها به مدت ۳ سال ادامه داشت.

مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۹ در Journal of Lower Genital Tract Disease منتشر شد که نشان داد، در زنان واکسینه‌شده، نرخ بازگشت زگیل تناسلی تا ۵۰٪ کاهش یافته است. این نتیجه اهمیت واکسیناسیون را حتی پس از بروز ضایعات بالینی، به‌ویژه در بیماران با سیستم ایمنی ضعیف، نشان می‌دهد.

علت این تأثیر مثبت واکسن، ایمنی ایجادشده در برابر انواعی از ویروس HPV است که بیمار هنوز به آن‌ها مبتلا نشده یا ممکن است در آینده به آن‌ها آلوده شود. به عبارتی، گارداسیل مانع از عفونت مجدد با همان نوع قبلی یا ابتلا به نوع جدید از ویروس می‌شود.

در نتیجه، بسیاری از متخصصان زنان، پوست و بیماری‌های عفونی توصیه می‌کنند که حتی پس از درمان ضایعات ناشی از HPV، تزریق واکسن گارداسیل اقدامی هوشمندانه برای کاهش خطر عود بیماری در آینده خواهد بود.

آیا تزریق گارداسیل بعد از ابتلا عوارض دارد؟

تزریق واکسن گارداسیل بعد از ابتلا به ویروس HPV معمولاً با عوارض جدی همراه نیست و از نظر علمی، ایمن در نظر گرفته می‌شود. طبق بررسی‌های سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC)، گارداسیل حتی در افرادی که قبلاً با یک یا چند نوع HPV آلوده شده‌اند، بی‌خطر است و واکنش منفی شدیدی ایجاد نمی‌کند. عوارض احتمالی واکسن گارداسیل:

بررسی‌های بالینی روی بیش از ۳۰۰ میلیون دوز تزریق‌شده در سراسر جهان نشان داده‌اند که هیچ ارتباطی میان تزریق واکسن گارداسیل و بیماری‌های مزمن یا خودایمنی گزارش نشده است. به همین دلیل، حتی در افرادی که قبلاً به یکی از انواع ویروس HPV مبتلا شده‌اند، استفاده از واکسن با تأیید پزشک می‌تواند بدون نگرانی از عوارض جدی انجام شود.

یافته‌های جدید علمی درباره گارداسیل بعد از ابتلا

در سال‌های اخیر، تحقیقات پزشکی و اپیدمیولوژیک نشان داده‌اند که تزریق گارداسیل بعد از ابتلا به HPV همچنان می‌تواند اثربخشی قابل‌توجهی در پیشگیری از عفونت مجدد یا کاهش عود ضایعات داشته باشد. برخلاف تصور عمومی که واکسن را صرفاً پیشگیرانه می‌دانست، یافته‌های جدید نشان می‌دهند که فواید واکسن گارداسیل بعد از ابتلا نه‌تنها محدود به ایمنی علیه انواع جدید ویروس است، بلکه احتمال کاهش بازگشت زگیل‌های تناسلی و CIN را نیز بالا می‌برد.

به عنوان نمونه، مرور سیستماتیکی در سال ۲۰۲۲ در Vaccine Journal با بررسی بیش از ۹ مطالعه بالینی تأکید کرد که تزریق گارداسیل بعد ابتلا به‌طور متوسط تا ۴۰٪ خطر عود ضایعات دهانه رحم را کاهش می‌دهد. همچنین در برخی مطالعات، افزایش تولید پادتن در افرادی که قبلاً به یکی از انواع HPV آلوده بودند نیز گزارش شده است، که به معنی افزایش سطح ایمنی بلندمدت پس از واکسیناسیون است.

بنابراین، گارداسیل نه‌تنها یک واکسن پیشگیرانه، بلکه در بسیاری از موارد یک ابزار تکمیلی درمانی محسوب می‌شود که می‌تواند شانس سلامت آینده را تقویت کند.

همین امروز برای آینده‌ای سالم‌تر اقدام کنید

واکسن گارداسیل تنها یک انتخاب پزشکی نیست؛ بلکه تصمیمی آگاهانه برای حفاظت از آینده‌ سلامت شما یا عزیزانتان است. حتی اگر قبلاً در معرض ویروس HPV قرار گرفته‌اید، هنوز هم می‌توانید از فواید واکسن بهره‌مند شوید. گارداسیل در بسیاری از موارد به‌عنوان یک ابزار تکمیلی محافظتی پس از تماس با ویروس هم توصیه می‌شود.