در روز شنبه، ۸ دی ۱۴۰۳ (۲۸ دسامبر ۲۰۲۴)، یک قاچاقچی کولبر کرد به نام «ادریس نادری» از روستای «قول‌ئه‌ستیر» بانه در ارتفاعات هفت‌تاش واقع در نوار مرزی این شهرستان به دلیل سرمای شدید و سرمازدگی از بین رفت.
همچنین، در همان روز، چند قاچاقچی کولبر در ارتفاعات روستای بسطام سقز گرفتار سرما شدند. خبرگزاری ایرنا گزارش داد که تیم‌های امداد و نجات هلال احمر سقز به محل اعزام شده و قاچاقچی یخ زده را نجات دادند. با این حال، روایت‌های محلی حاکی از آن است که کولبران سقزی و بانه‌ای ابتدا با هم بودند و در مسیر بازگشت از یکدیگر جدا شدند. قاچاقچی های سقزی توسط نیروهای اورژانس و کولبران بانه‌ای توسط اهالی روستای قول‌ئه‌ستیر پیدا شدند.
قطع برق منطقه و عدم امکان ارتباط کولبران با خانواده‌هایشان، عملیات جست‌وجو و نجات را با دشواری مواجه کرده بود. این حادثه و نحوه اطلاع‌رسانی درباره آن، مورد انتقاد رسانه‌ها قرار گرفته است.
ماجرای مرگ ادریس نادری، کولبر بانه‌ای، و شرایط خطرناکی که دیگر کولبران در آن گرفتار شدند، بار دیگر موضوع دشواری‌های کولبری و خطرات جانی این شغل را برجسته کرده است. کولبران که عمدتاً از مناطق محروم و مرزی کشور هستند، برای تأمین معیشت خود مجبور به عبور از مسیرهای کوهستانی و خطرناک در شرایط آب‌وهوایی سخت می‌شوند.
واکنش‌ها به حادثه
این حادثه واکنش‌های گسترده‌ای را در شبکه‌های اجتماعی و میان فعالان حقوق بشر به دنبال داشت. بسیاری از کاربران و فعالان اجتماعی با انتشار پیام‌هایی خواستار توجه بیشتر مسئولان به شرایط زندگی کولبران شدند. آنها معتقدند که بی‌توجهی به مسائل زیرساختی و توسعه مناطق مرزی، این افراد را به سمت مشاغل پرخطر سوق داده است.
درخواست‌های فعالان و نهادها
فعالان مدنی و سازمان‌های حقوق بشری نیز ضمن ابراز همدردی با خانواده کولبران جان‌باخته، بر لزوم ایجاد راهکارهای پایدار برای کاهش فقر و اشتغال‌زایی در مناطق مرزی تأکید کردند. همچنین، برخی پیشنهاد کردند که بیمه و حمایت‌های اجتماعی برای کولبران در نظر گرفته شود تا دست‌کم آسیب‌های این شغل کاهش یابد.
شرایط جغرافیایی و اقتصادی مناطق مرزی
مناطق مرزی استان کردستان، از جمله سقز و بانه، به دلیل کمبود فرصت‌های شغلی، نبود زیرساخت‌های اقتصادی، و محدودیت‌های تجاری، همواره با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده‌اند. این مسائل باعث می‌شود که بسیاری از مردم این مناطق به کولبری روی آورند؛ شغلی که با خطراتی همچون سرمازدگی، سقوط از ارتفاع، تیراندازی نیروهای مرزی، و حمله حیوانات وحشی همراه است.
لزوم اقدام فوری
حادثه اخیر بار دیگر نیاز به اقدام فوری برای بهبود شرایط زندگی در مناطق مرزی و حمایت از کولبران را نشان می‌دهد. ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار، بهبود زیرساخت‌ها، و توسعه اقتصادی این مناطق از جمله راهکارهایی است که می‌تواند از وقوع چنین حوادث تلخی جلوگیری کند.
آسیب‌های قاچاق و کولبران به جامعه
- اقتصاد و تولید ملی:
ورود کالاهای قاچاق به بازار، به‌ویژه کالاهای ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت، باعث تضعیف تولیدکنندگان داخلی می‌شود. این موضوع می‌تواند به بیکاری، تعطیلی کارخانه‌ها، و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری در تولید ملی منجر شود. - آسیب‌های اجتماعی:
قاچاق مواد مخدر و کالاهای غیرقانونی مانند مشروبات الکلی، به گسترش آسیب‌های اجتماعی، افزایش اعتیاد، و تضعیف امنیت اجتماعی منجر می‌شود. این مسائل به‌ویژه در مناطق مرزی که بیشتر درگیر قاچاق هستند، نمود بیشتری دارد. - افزایش جرایم:
قاچاق کالاهای غیرقانونی به تقویت گروه‌های مافیایی و جرایم سازمان‌یافته کمک می‌کند. این گروه‌ها برای حفظ منافع خود از خشونت و تهدید استفاده می‌کنند که امنیت عمومی را تهدید می‌کند. - آسیب به زیرساخت‌ها:
قاچاقچیان حرفه‌ای برای انتقال کالاهای خود از مسیرهای غیرقانونی و تخریب زیرساخت‌های جاده‌ای، پل‌ها، یا حتی مناطق جنگلی استفاده می‌کنند که به محیط زیست و توسعه منطقه آسیب می‌زند.
استفاده از کولبران توسط شبکه‌های قاچاق
برخی شبکه‌های قاچاق از کولبران عادی به‌عنوان نیروی کار ارزان و در دسترس استفاده می‌کنند. این شبکه‌ها گاهی اوقات کولبران را فریب می‌دهند یا آنها را وادار می‌کنند کالاهای غیرقانونی حمل کنند. این وضعیت باعث می‌شود کولبران درگیر جرایم شوند و در صورت دستگیری، با مجازات‌های سنگین مواجه شوند.
راهکارها برای مقابله با قاچاق
- ایجاد اشتغال پایدار:
تقویت فرصت‌های شغلی در مناطق مرزی می‌تواند افراد را از ورود به فعالیت‌های پرخطر مانند قاچاق دور کند. - تقویت نظارت و کنترل مرزها:
استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند دوربین‌های حرارتی و پهپادها می‌تواند به کنترل مرزها و کاهش قاچاق کمک کند. - آموزش و آگاهی‌رسانی:
آگاه‌سازی مردم مناطق مرزی درباره پیامدهای منفی قاچاق و اهمیت حفظ اقتصاد ملی می‌تواند مؤثر باشد. - توسعه اقتصادی مناطق مرزی:
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، صنایع کوچک، و پروژه‌های عمرانی در مناطق مرزی، وابستگی مردم به کولبری و قاچاق را کاهش می‌دهد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟