اگر بخواهیم بحث لایسنس ویندوز را ساده کنیم، شاید بهترین مثال مقایسه آن با خرید خانه باشد. وقتی خانه میخرید، نمیخواهید بعد از مدتی متوجه شوید که سند رسمی ندارد یا نمیتوانید آن را به شخص دیگری منتقل کنید. لایسنس ویندوز هم همینطور است؛ ظاهرش همه جا شبیه هم است، اما نوع آن میتواند تجربه کاربری، امنیت و حتی هزینه شما را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
در بازار ایران سه نوع لایسنس بیشتر دیده میشود: Retail، OEM و Volume. شاید نام آنها را شنیده باشید، اما تفاوتهایشان و اینکه کدام برای شما مناسبتر است، همیشه روشن نیست.
Retail؛ آزادی و انعطاف
لایسنس Retail همان چیزی است که مایکروسافت به کاربران خانگی میفروشد. فرض کنید یک لپتاپ خریدهاید و چند سال بعد تصمیم میگیرید یک سیستم جدید بخرید. با لایسنس Retail، شما میتوانید همان ویندوز را به کامپیوتر جدید منتقل کنید، درست مثل اینکه یک نسخه قانونی از نرمافزار را همراه خود دارید.
یکی دیگر از خوبیهای این نوع لایسنس این است که اگر مشکلی پیش بیاید، میتوانید مستقیم با پشتیبانی مایکروسافت تماس بگیرید. مثلاً اگر ویندوز شما فعال نشد یا خطای Activation داد، آنها میتوانند مشکل را بررسی و حل کنند.
برای کاربرانی که دوست دارند سیستم خود را ارتقاء دهند یا سالها از همان لایسنس استفاده کنند، Retail انتخابی آرامشبخش و مطمئن است. از نظر امنیتی هم نگرانی چندانی ندارید، چون سیستم همیشه بهروزرسانیها و وصلههای امنیتی را دریافت میکند و درگیر مشکلات نرمافزاری نسخههای غیرقانونی نخواهید شد.
OEM؛ ارزانتر، اما با محدودیت
OEM مخفف Original Equipment Manufacturer است و معمولاً روی لپتاپها و سیستمهای آماده نصب میشود. خیلی از لپتاپهای معروف مثل Dell، HP و Lenovo با لایسنس OEM به بازار میآیند. دلیل قیمت پایینتر آن هم همین است؛ این لایسنس برای سازندهها طراحی شده و نه کاربر نهایی که ممکن است سیستمش را سالها عوض کند.
مشکل بزرگ OEM این است که به مادربرد قفل میشود. یعنی اگر مادربردتان خراب شود یا بخواهید یک سیستم جدید بخرید، نمیتوانید لایسنس را منتقل کنید. به همین دلیل، اگر شما یک سیستم ثابت دارید و قصد تعویض سختافزار مهم را ندارید، OEM میتواند گزینه اقتصادی مناسبی باشد.
از طرف دیگر، پشتیبانی مستقیم با مایکروسافت نیست و معمولاً باید با سازنده سیستم تماس بگیرید. اما برای کسانی که میخواهند ویندوز قانونی روی یک سیستم ثابت داشته باشند و قیمت پایینتر برایشان مهم است، OEM میتواند راهحل خوبی باشد.
Volume؛ ویژه سازمانها
Volume Licensing بیشتر برای شرکتها، سازمانها و دانشگاهها طراحی شده است. تصور کنید یک شرکت با دهها یا صدها کامپیوتر دارد. به جای فعالسازی تکتک سیستمها، مدیر IT میتواند همه آنها را از طریق سرور سازمانی فعال کند.
دو نوع Volume وجود دارد: یکی فعالسازی محدود آنلاین (MAK) و دیگری فعالسازی دورهای از طریق سرور (KMS). این نوع لایسنسها برای کاربران خانگی معمولاً مناسب نیستند، چون:
- بیشتر نسخههای موجود در بازار ایران غیرقانونی هستند.
- KMSهای غیررسمی ممکن است امنیت سیستم را به خطر بیندازند.
- فعالسازی آنها پایدار نیست و ممکن است بعد از آپدیت ویندوز غیرفعال شوند.
Volume برای شرکتهای بزرگ که نیاز به مدیریت شبکهای و نصب روی تعداد زیادی سیستم دارند، مناسب است، اما برای کاربران خانگی و حتی کسبوکارهای کوچک، Retail یا OEM انتخاب بهتری خواهد بود.
چرا لایسنس اورجینال ارزشمند است؟
خیلیها فکر میکنند تفاوت نسخه اورجینال و غیراورجینال فقط در این است که پیغام «Activate Windows» ظاهر نمیشود. اما واقعیت خیلی متفاوت است. لایسنس اورجینال باعث میشود سیستم شما از نظر امنیتی، پایداری و سازگاری با نرمافزارها در شرایط بهتری باشد.
ویندوزهای غیرقانونی یا کرکی معمولاً نمیتوانند همه بهروزرسانیها را دریافت کنند و ممکن است بخشهایی از Windows Defender غیر فعال باشد. همچنین فعالسازهای غیررسمی میتوانند شامل فایلهای مخرب باشند که امنیت سیستم شما را تهدید میکنند.
برای کاربران حرفهای یا کسانی که از نرمافزارهای تخصصی مثل AutoCAD، Photoshop یا نرمافزارهای بانکی استفاده میکنند، لایسنس اورجینال تضمین میکند که همه برنامهها بدون مشکل اجرا میشوند. علاوه بر این، برای شرکتها و سازمانها، استفاده از لایسنس اورجینال باعث افزایش اعتماد مشتری و رعایت الزامات قانونی میشود.
انتخاب مناسب بر اساس نوع استفاده
برای اینکه راحتتر تصمیم بگیرید، میتوانیم چند سناریو واقعی را تصور کنیم:
- اگر کاربری خانگی هستید و میخواهید سیستم خود را چند سال استفاده کنید و شاید در آینده آن را ارتقاء دهید، Retail بهترین گزینه است.
- اگر یک سیستم ثابت دارید و نمیخواهید مادربرد یا سیستم خود را عوض کنید، OEM میتواند گزینه اقتصادی مناسبی باشد.
- اگر یک شرکت با چندین سیستم دارید، Volume قانونی بهترین انتخاب است، اما برای کاربران خانگی و سیستمهای شخصی مناسب نیست.
خرید لایسنس اورجینال از کجا؟
در بازار ایران، متأسفانه نسخههای فیک، کرک و فعالسازی غیرقانونی بسیار رایج شدهاند. به همین دلیل خرید از یک فروشنده معتبر اهمیت زیادی دارد.
یکی از سایتهای معتبر که لایسنسهای قانونی Retail، OEM و Volume را ارائه میدهد، MicrosoftLicense.com است. این سایت:
- لایسنسهای اورجینال را با گارانتی ارائه میدهد
- پشتیبانی واقعی دارد
- راهنمای نصب و فعالسازی کامل ارائه میکند
با خرید از چنین سایتی، دیگر نگرانی از بابت غیرقانونی بودن، فعالسازی ناپایدار یا مشکلات امنیتی ندارید.
جمعبندی
در نهایت، انتخاب لایسنس به نیاز و شرایط شما بستگی دارد. مهم است که بدانید هر نوع لایسنس برای یک نوع کاربر طراحی شده است. استفاده از نسخه اورجینال نه تنها تجربه کاربری بهتری به شما میدهد، بلکه امنیت، پشتیبانی و سازگاری نرمافزاری را نیز تضمین میکند.
- Retail: بهترین انتخاب برای کاربران خانگی و کسانی که به انتقال لایسنس اهمیت میدهند.
- OEM: مناسب سیستمهای ثابت و کسانی که دنبال گزینه اقتصادی هستند.
- Volume: مخصوص شرکتها و سازمانها با تعداد زیاد سیستم.
اگر به دنبال تجربهای بدون مشکل و قانونی هستید، خرید لایسنس از سایتهایی مثل MicrosoftLicense.com راهی مطمئن است تا بتوانید ویندوز خود را با خیال راحت نصب و استفاده کنید.
